Οι Τούρκοι καταναλωτές κατακλύζουν τα ελληνικά σούπερ μάρκετ, καθώς ο πληθωρισμός στην Τουρκία εκτοξεύει τις τιμές στα ύψη
Κάποτε, οι Έλληνες του Έβρου περνούσαν τα σύνορα με κατεύθυνση την Αδριανούπολη για να ψωνίσουν φθηνότερα ρούχα, παπούτσια και τρόφιμα. Σήμερα, η εικόνα έχει ανατραπεί πλήρως: οι Τούρκοι είναι εκείνοι που γεμίζουν τα σούπερ μάρκετ της Αλεξανδρούπολης και της Ορεστιάδας, αναζητώντας μια μικρή ανάσα απέναντι στην ακρίβεια που μαστίζει τη χώρα τους.
Ο πληθωρισμός-τέρας που αλλάζει συνήθειες
Η Τουρκία του 2025 βιώνει μια πρωτοφανή οικονομική κρίση. Το καλάθι των 25 βασικών ειδών που το 2021 κόστιζε 842 λίρες, σήμερα ξεπερνά τις 8.200 λίρες – αύξηση 878%. Την ίδια στιγμή, ο κατώτατος μισθός έχει αυξηθεί μόλις 6 φορές, γεγονός που σημαίνει ότι ένας εργαζόμενος μπορεί να αγοράσει σχεδόν τα μισά βασικά προϊόντα σε σχέση με πριν από τέσσερα χρόνια.
Οι αυξήσεις στις τιμές είναι σοκαριστικές:
· Βοδινό κρέας: +1.552%
· Μπισκότα: +1.211%
· Τουρκικός καφές: +1.193%
· Ρεβίθια: +946%
Η κατακόρυφη άνοδος του κόστους ζωής έχει μετατρέψει ακόμη και τη διατροφή σε πολυτέλεια για εκατομμύρια Τούρκους πολίτες. Έτσι, για πολλούς, μια μονοήμερη εκδρομή στην Ελλάδα δεν είναι πια τουρισμός, αλλά λύση επιβίωσης.
Στα μεγάλα σούπερ μάρκετ της Αλεξανδρούπολης, η εικόνα είναι χαρακτηριστική: ουρές αυτοκινήτων με τουρκικές πινακίδες έξω από τα καταστήματα και γεμάτα καρότσια στα ταμεία.
«Τα Σάββατα ακούμε πιο πολλά τουρκικά απ’ ό,τι ελληνικά», σχολιάζουν χαμογελώντας ταμίες μεγάλων αλυσίδων.
Ελαιόλαδο, ζυμαρικά, κρασιά, τυριά, απορρυπαντικά και είδη προσωπικής υγιεινής είναι ανάμεσα στα προϊόντα που προτιμούν οι επισκέπτες από την Αδριανούπολη, την Κωνσταντινούπολη ή τη Ραιδεστό. Κάποια καταστήματα έχουν ήδη προσθέσει τιμοκαταλόγους στα τουρκικά, ενώ δεν λείπουν οι περιπτώσεις όπου ράφια αδειάζουν μέσα σε λίγες ώρες
Αντίστροφη ροή και νέο καταναλωτικό τοπίο
Μέχρι πριν λίγα χρόνια, η κατεύθυνση ήταν αντίστροφη: οι Εβρίτες περνούσαν τα σύνορα για φθηνές αγορές στην Τουρκία. Τότε, η λίρα είχε αξία και οι Έλληνες εκμεταλλεύονταν τις χαμηλές τιμές.
Σήμερα, με τη νομισματική κατάρρευση της λίρας, το σκηνικό έχει αντιστραφεί. Οι Τούρκοι έρχονται μαζικά στην Ελλάδα, μετατρέποντας τις αγορές τους σε μια νέα μορφή οικονομικής μετανάστευσης της καθημερινότητας.
Η οικονομική ασφυξία έχει προκαλέσει έντονη πολιτική πίεση στην τουρκική κυβέρνηση. Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δηλώνει πως το ισχύον Σύνταγμα «δεν μπορεί να οδηγήσει τη χώρα στον αιώνα του οράματος της Τουρκίας», επιχειρώντας να αλλάξει την πολιτική ατζέντα.
Ωστόσο, οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι δηλώσεις αυτές λειτουργούν περισσότερο ως αντιπερισπασμός, την ώρα που η κοινωνική δυσαρέσκεια αυξάνεται και η μεσαία τάξη βλέπει την αγοραστική της δύναμη να καταρρέει.
Παρά τη θεαματική αύξηση της τουρκικής επισκεψιμότητας, οι οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι τα οφέλη για την τοπική αγορά του Έβρου είναι περιορισμένα. Οι περισσότεροι επισκέπτες ψωνίζουν αποκλειστικά από μεγάλες αλυσίδες, ενώ η συμβολή στις μικρές επιχειρήσεις της περιοχής παραμένει μικρή.
Η Αλεξανδρούπολη και η Ορεστιάδα ζουν μια πρωτόγνωρη καταναλωτική κινητικότητα, όμως παραμένει το ερώτημα: πρόκειται για νέα οικονομική πραγματικότητα ή για ένα παροδικό φαινόμενο που απλώς αποτυπώνει την κρίση της Τουρκίας;
Παντίδου Ελένη
