Πολίτες, φορείς και επιστήμονες προειδοποιούν: «Η Βόρεια Ελλάδα δεν μπορεί να γίνει πειραματικό πεδίο»
Η ανοικτή επιστολή διαμαρτυρίας για τη σχεδιαζόμενη αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) στον Πρίνο δεν αφορά μόνο την Καβάλα και τη Θάσο. Η συζήτηση, οι φόβοι και οι ανησυχίες περνούν τα γεωγραφικά σύνορα και φτάνουν μέχρι τον Έβρο, όπου πολίτες και επιστημονικοί φορείς εκφράζουν ολοένα και πιο έντονα τη θέση πως η ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να μετατραπεί σε «ενεργειακή πίσω αυλή» της χώρας.
Η δημόσια συζήτηση γύρω από το σχέδιο αποθήκευσης CO₂ από την Enearth/Energean στον Πρίνο προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα.
Στον Έβρο, μια περιοχή ήδη επιβαρυμένη από συζητήσεις για νέες ενεργειακές υποδομές, διασυνδέσεις και γεωπολιτικές πιέσεις, το θέμα λαμβάνει επιπλέον διαστάσεις.
Οι τοπικές κοινωνίες του Έβρου παρακολουθούν με ανησυχία την πιθανότητα δημιουργίας μιας ακόμη ενεργειακής εγκατάστασης που θα επηρεάσει την ασφάλεια, το περιβάλλον και την τουριστική εικόνα ολόκληρης της Περιφέρειας. Οι αντιρρήσεις που προβάλλουν πολίτες και επιστημονικοί φορείς της Καβάλας και της Θάσου, όπως εκφράζονται στην ανοικτή επιστολή δεκάδων προσωπικοτήτων, αναδεικνύουν εύλογα ερωτήματα που αφορούν και την ευρύτερη περιοχή της Θράκης.
Στελέχη αυτοδιοίκησης, περιβαλλοντικοί φορείς και πολίτες στον Έβρο εκφράζουν ανησυχία πως η αποθήκευση CO₂ στην Καβάλα μπορεί να ανοίξει τον δρόμο και για άλλες παρεμβάσεις στην περιοχή.
Ο Έβρος, με τον Έλληνα-Βουλγαρικό αγωγό, τον FSRU Αλεξανδρούπολης και τις νέες ενεργειακές επενδύσεις που σχεδιάζονται, ήδη σηκώνει μεγάλο βάρος. Το ενδεχόμενο να προστεθούν στο μέλλον αποθήκες, υποδομές ή «πειραματικές εφαρμογές» προκαλεί αρνητικά αντανακλαστικά.
Υπάρχει επίσης ο φόβος πως μια μεγάλης κλίμακας ατυχηματική διαρροή CO₂ σε θαλάσσιο περιβάλλον, ακόμη κι αν βρίσκεται εκατοντάδες χιλιόμετρα δυτικότερα, θα επηρεάσει τη συνοχή της Περιφέρειας ΑΜΘ, την οικονομία και το brand της — από τη Θάσο, μέχρι τη Σαμοθράκη και τον Έβρο.
Η επιστολή των 40 και πλέον επιστημόνων, συγγραφέων και καλλιτεχνών αναδεικνύει σοβαρές ελλείψεις στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων:
- απουσία ανεξάρτητης γεωλογικής αξιολόγησης
- υποβάθμιση των κινδύνων σεισμικότητας
- απουσία γεωμηχανικής μελέτης για τη μακροχρόνια αντοχή του πεδίου
- περιορισμένη διεθνής εμπειρία σε τόσο μεγάλης διάρκειας αποθήκευση CO₂*
Αυτά τα στοιχεία δημιουργούν προβληματισμό και στον Έβρο, όπου το θέμα της ασφάλειας ενεργειακών έργων είναι διαχρονικά στην πρώτη γραμμή — ιδίως μετά τα περιστατικά πυρκαγιών, τεχνικών βλαβών και έντονης σεισμικής δραστηριότητας στο Βόρειο Αιγαίο.
Η Θράκη και ο Έβρος προσπαθούν να ενισχύσουν το τουριστικό και φυσικό προφίλ τους, με τον Δέλτα του Έβρου, τη Σαμοθράκη και τον παραλιακό άξονα να αποτελούν βασικά οικοτουριστικά πλεονεκτήματα.
Οι πολίτες φοβούνται ότι μια αρνητική εξέλιξη στον Πρίνο θα πλήξει συνολικά τη βιωσιμότητα του Βόρειου Αιγαίου.
Η αποθήκευση CO₂, ως τεχνολογία που δεν έχει επαρκώς δοκιμαστεί σε βάθος δεκαετιών, αναδεικνύεται ως παράγοντας αβεβαιότητας για μια περιοχή που ήδη δίνει μάχη να κρατήσει τον πληθυσμό της, να αναπτύξει τις τοπικές οικονομίες και να αποφύγει άλλες περιβαλλοντικές πιέσεις.
Το κοινό αίτημα όσων υπογράφουν την επιστολή, αλλά και όσων συζητούν πλέον το θέμα και στον Έβρο, είναι σαφές: διαφάνεια, ανεξάρτητος έλεγχος, διάλογος με τις κοινωνίες και όχι τετελεσμένα.
Η Περιφέρεια ΑΜΘ ζητά να μην αντιμετωπίζεται ως χώρος ενεργειακών «πειραμάτων» χωρίς κοινωνική συναίνεση. Πολίτες και φορείς ζητούν ουσιαστική ενημέρωση, επιστημονικά τεκμηριωμένη και χωρίς «πέπλο σιωπής» στα ΜΜΕ.
Η υπόθεση της αποθήκευσης CO₂ στον Πρίνο δεν είναι τοπικό ζήτημα. Αφορά ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα — και ο Έβρος βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο της συζήτησης.
Η επιστολή διαμαρτυρίας ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο: αυτό της συλλογικής διεκδίκησης ασφάλειας, περιβαλλοντικής προστασίας και ισόρροπης ανάπτυξης στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη.
Αναλυτικά η επιστολή των πολιτών Καβάλας:
Με την παρούσα επιστολή, εμείς, ως ενεργοί πολίτες της Ελλάδας, δημότες Καβάλας, Θάσου και όχι μόνο, θέλουμε να δηλώσουμε την κατηγορηματική αντίθεσή μας στη σχεδιαζόμενη αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα στον Πρίνο, στο θαλάσσιο περιβάλλον μεταξύ της γαλάζιας πολιτείας μας, της Καβάλας και του σμαραγδένιου νησιού μας, της Θάσου.
Με την επιστολή αυτή στεκόμαστε απέναντι στην προβληματική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου που σχεδιάζεται από την εταιρεία Enearth, θυγατρική της κατά βάση ισραηλινών συμφερόντων Energean– αλλά και στις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης. Παράλληλα, στηλιτεύουμε τόσο το σχετικό ψήφισμα που ενέκρινε η πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου Καβάλας ως κατώτερο των περιστάσεων και συγκαλυμμένα υποστηρικτικό του έργου αποθήκευσης CO2, και καταγγέλλουμε το πέπλο σιωπής που έχει πέσει στα τοπικά και πανελλαδικά ΜΜΕ – με ελάχιστες εξαιρέσεις.
Θεωρούμε απαράδεκτο το γεγονός να εγκριθεί ένα έργο που βασίζεται κυρίως στα γεωλογικά, γεωφυσικά δεδομένα που διαθέτει η ίδια η εταιρεία υδρογονανθράκων και όχι κάποιος ανεξάρτητος φορέας, κρατικός ή ιδιωτικός. Ένα έργο που, συν τοις άλλοις, στηρίζεται και στους μηχανισμούς και τις επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία και έχει θέσει το πλαίσιο κατασκευής παρόμοιων έργων εξυπηρετώντας το «χρηματιστήριο ρύπων». Σημειώνουμε πως η εγγύτητα του αποθηκευτικού χώρου του CO2 σε κατοικημένη περιοχή –Καβάλα, Θάσος, Νέα Πέραμος, Κεραμωτή – με έντονη τουριστική δραστηριότητα, που αυξάνει τον πληθυσμό κατά εκατοντάδες χιλιάδες τους θερινούς μήνες, παραβιάζει την αρχή της προφύλαξης που προβλέπεται στο ευρωπαϊκό δίκαιο, έτσι ώστε σε περίπτωση διαρροής ή ακόμη χειρότερα στο ενδεχόμενο ενός μεγάλου ατυχήματος ως συνέπεια μιας βίαιης έκρηξης και διαφυγής εκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα να θρηνήσουμε έναν απροσδιόριστο αριθμό θυμάτων, πέραν της περιβαλλοντικής καταστροφής που θα επέλθει. Στο πλαίσιο αυτό, αλγεινή εντύπωση μας προκαλεί η συστηματική υποβάθμιση της αξιολόγησης κινδύνων στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου ενός μεγάλου σεισμού με απρόβλεπτες συνέπειες. Η προχειρότητα αυτή, σε συνδυασμό με την έλλειψη γεωμηχανικής μελέτης για την ανθεκτικότητα του γεωλογικού σχηματισμού αποθήκευσης του CO2, επιτείνει το αίσθημα ανασφάλειας και αβεβαιότητας για το μέλλον όλων των επόμενων γενεών που θα περάσουν από αυτή τη γωνιά του πλανήτη. Όσοι νομίζουν ότι μπορούν σήμερα να αναλάβουν το μέγεθος αυτής της ευθύνης και του αιώνιου ρίσκου διαπράττουν μέγιστη ύβρη. Πολλώ δε μάλλον που η εταιρεία δε διαθέτει εμπειρία για τέτοια έργα αλλά και η διεθνής εμπειρία σε μακροχρόνια αποθήκευση CO2 είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Όσοι προσχηματικά και αστήρικτα επικαλούνται την προστασία του περιβάλλοντος θέτουν στην πραγματικότητα σε κίνδυνο το φυσικό περιβάλλον της περιοχής μας, με ανομολόγητο και μοναδικό σκοπό το ίδιον κέρδος της εταιρείας και τα οικονομικά οφέλη που θα προκύψουν για τις μεγάλες βιομηχανίες της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Ποιος θα μας προστατεύσει από μια ατυχηματική ρύπανση που μπορεί να προκύψει κατά τη διαδικασία μεταφοράς, εισπίεσης και στο διηνεκές αποθήκευσης του CO2; Γιατί δε λαμβάνονται υπόψη, το καθεστώς Natura στον κόλπο της Καβάλας και οι προβλέψεις Seveso από τη στιγμή που θα αξιοποιούνται και οι χερσαίες εγκαταστάσεις της εταιρείας στην Καρβάλη; Πώς άραγε μπορεί να αποτιμηθεί η καταστροφή της ιχθυοπανίδας των θαλασσών μας και της αλιείας μας; Ποιος τουρίστας θα θέλει να έρθει με τέτοιες συνθήκες στην Καβάλα και στη Θάσο, που φημίζονται για τις παραλίες τους; Γιατί η κυβέρνηση έρχεται να επικυρώσει με τη στάση της μια τέτοια καταστροφική για τον τόπο μας «επένδυση», εντελώς αντιδημοκρατικά, παραγκωνίζοντας την τοπική κοινωνία, εξοβελίζοντας από κάθε πλαίσιο διαλόγου εμάς, τους «φτωχούς ιθαγενείς» ως ανάξιους λόγου; Γιατί αποκρύπτουν το γεγονός πως η αποθήκευση Διοξειδίου του Άνθρακα αποτελεί μια φενάκη με σχεδόν μηδαμινό αποτύπωμα στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης;
Για όλους τους παρακάτω λόγους, συντασσόμαστε με χιλιάδες συμπολίτες μας σε Καβάλα και Θάσο, καταδικάζουμε την επικείμενη «επένδυση» στο ήδη επιβαρυμένο τα μάλα περιβάλλον του τόπου μας και δηλώνουμε ακράδαντα τη θέλησή μας να αγωνιστούμε για τη ματαίωση του έργου με κάθε νόμιμο μέσο.
Οι υπογράφουσες / υπογράφοντες
- Αξιώτης Διαμαντής, Συγγραφέας
- Γρηγοριάδης Θεόδωρος, Συγγραφέας
- Ελευθεράτος Διονύσης, Δημοσιογράφος – Συγγραφέας
- Ζάννης Άγγελος, Επίκουρος Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας και Επιγραφικής, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
- Ζγκούρη Ελσόν, Συγγραφέας
- Ζουμπουλάκη Μανίνα, Συγγραφέας – Δημοσιογράφος – Σεναριογράφος
- Ίτσκος Γρηγόριος, Αναπληρωτής Καθηγητής Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου.
- Καλαφάτης Στράτος, Φωτογράφος
- Καρακίτσος Κώστας, Κεραμίστας, μέλος της Διεθνούς Ένωσης Κεραμιστών
- Καρακίτσος Στράτος, Θρησκειολόγος – Κεραμίστας
- Καρολίδης Δημήτριος, Λέκτορας Εφαρμογών ΠΑΔΑ
- Καρασαββόγλου Γ. Αναστάσιος, Καθηγητής ΔΠΘ Κοσμήτορας της Σχολής Διοικητικής Επιστήμης και Λογιστικής
- Κιρτάζογλου Σοφία, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Γ. γραμματέας Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Ν. Καβάλας
- Κορμάς Κωνσταντίνος, Καθηγητής Μικροβιακής Οικολογίας Υδάτινου Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
- Κουγιουμτζόγλου Κωνσταντίνος, Δημοσιογράφος
- Κουγιουμτζόγλου Δημήτριος, Εκπαιδευτικός – Ξεναγός – Συγγραφέας
- Δρ. Κουκούλη – Χρυσανθάκη Χάιδω, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων Υπουργείου Πολιτισμού
- Δρ. Κουτράκης Μάνος, Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας
- Κούφαλης Αντώνης, Θεατρικός Συγγραφέας
- Κούφαλης Κωνσταντίνος, Θεατρικός Συγγραφέας
- Δρ. Κρέη Γρηγόρης, Διευθυντής Ερευνών, Διευθυντής Ινστιτούτου Αλιευτικής Έρευνας
- Λογοθέτης Γιάννης, Σκιτσογράφος-Γελοιογράφος-Στιχουργός
- Λυκουρίνος Κυριάκος, Ιστορικός (τέως προϊστάμενος στα Γ.Α.Κ. Ν. Καβάλας)
- Λυμπεράκης Δ. Θεόδωρος, Συνταξιούχος Δικηγόρος – Ερευνητής Τοπικής Ιστορίας
- Μάρκος Άγγελος, Καθηγητής Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, Κοσμήτορας Σχολής Επιστημών Αγωγής ΔΠΘ
- Μητσοτάκης Δημήτριος, Τραγουδοποιός
- Μιχαλόπουλος Χαρίλαος, Αναπληρωτής Καθηγητής Δ.Π.Θ.
- Μπακιρτζής Αργύρης, Καλλιτέχνης-Αρχιτέκτων
- Μπάξερ Νοέλ, Συγγραφέας – Ιστορικός
- Μπουγελέκας Γεώργιος, Μαθηματικός – Συγγραφέας
- Νεοχωρίτου Σοφία, Μουσικός – Ερμηνεύτρια Παραδοσιακού Τραγουδιού
- Παπανθίμου Αικατερίνη, Ομότιμη Καθηγήτρια Αρχαιολογίας ΑΠΘ
- Πατσάκας Νώντας, Συγγραφέας
- Πρεπόνης Μιχάλης, Ιατρός ΩΡΛ – Μουσικός
- Σταγγίδης Διαμαντής, Δασολόγος – Ζωγράφος
- Τριανταφυλλίδου Γεωργία, Συγγραφέας
- Τσίκληρας Αθανάσιος, Καθηγητής Τμήματος Βιολογίας ΑΠΘ
- Φουρναράκη Στέλλα, Σκηνοθέτης-Καλλιτεχνική Διευθύντρια της εταιρείας Thassos.gr Municipality of Thassos-Δήμος Θάσου
- Χαρπαντίδης Κοσμάς, Συγγραφέας
- Χιόνη Γεωργία, Δικηγόρος – Συγγραφέας
