Η αφρικανική σκόνη επηρεάζει οποιονδήποτε. Είναι, ωστόσο, αλήθεια ότι η σωματιδιακή ρύπανση μερικούς ανθρώπους τους ενοχλεί περισσότερο από άλλους και μάλιστα μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία τους.
Η μεταφορά αφρικανικής σκόνης στη χώρα μας έχει δικαίως προκαλέσει ανησυχία και κυρίως στην Κρήτη όπου το πρόβλημα έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις.
Πρόκειται για ένα συχνό φαινόμενο, κυρίως κατά την περίοδο της Άνοιξης, τους μήνες Μάρτιο-Απρίλιο, όπου οι κυκλώνες Sharav που κινούνται προς τα ανατολικά, κατά μήκος της βόρειας αφρικάνικης ακτογραμμής, μεταφέρουν σκόνη στην ανατολική Μεσόγειο.
Μια τυπική αμμοθύελλα που έχει εύρος 200 χιλιομέτρων μεταφέρει 20 με 30 εκατομμύρια τόνους σκόνης, μερικές φορές έως και 100 εκατομμύρια. Η σκόνη που κυκλοφορεί στην ατμόσφαιρα παγκοσμίως φτάνει τα 2 με 3 δισεκατομμύρια τόνους το χρόνο.
Σύμφωνα με τον διευθυντή της ΕΜΥ, Θοδωρή Κολυδά, “η Κεντρική Αλγερία είναι η πιο συχνή περιοχή-πηγή αιωρούμενων σωματιδίων, καθώς επίσης άλλες πιθανές πήγες είναι τα βουνά Hoggar Massif και Tibesti στο βόρειο Chad.
Η μεγαλύτερη πηγή σκόνης στον κόσμο βρίσκεται στην κοιλότητα Bodιlι στο Τσαντ, στην περιοχή μεταξύ της διαρκώς συρρικνούμενης λίμνης του Τσαντ (σήμερα στο ένα εικοστό του μεγέθους που είχε το 1960) και της Σαχάρας. Από τη κοιλότητα απελευθερώνονται 1,270 εκατομμύρια τόνοι σκόνης το χρόνο, δέκα φορές περισσότερης από όταν άρχισαν οι μετρήσεις το 1947.
Συνολικά από όλη τη Σαχάρα και στο Σαχέλ στα νότια όριά της, οι όγκοι σκόνης έχουν αυξηθεί 4 με 6 φορές από τη δεκαετία του ’60.
Οι χώρες που έχουν επηρεαστεί περισσότερο είναι ο Νίγηρας, το Τσαντ, η βόρεια Νιγηρία, η Μπουρκίνα Φάσο και η Μαυριτανία”.
Πότε μπορεί η αφρικανική σκόνη να επηρεάσει την υγεία
Όσο και αν το συγκεκριμένο φαινόμενο προκαλεί -και δικαίως- κάποια ανησυχία, πόσο επικίνδυνο είναι όμως για την υγεία μας;
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ Centers for Disease Control and Prevention – CDC) σε οδηγίες τους αναφέρουν ότι η αφρικανική σκόνη μπορεί να είναι επιβλαβής για την υγεία μας. Τα σωματίδια από τα οποία αποτελείται μπορούν με την εισπνοή να εισέλθουν στους πνεύμονες και στην κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας πιθανώς κρίσεις άσθματος σε άτομα που έχουν άσθμα και επιδεινώνοντας άλλες αναπνευστικές παθήσεις. Η αφρικανική σκόνη, άλλωστε, επιδεινώνει την ποιότητα του αέρα και αυξάνει τα επίπεδα των σωματιδίων στον αέρα.
Οι άνθρωποι που είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν προβλήματα υγείας που προκαλούνται από την έκθεση στην αφρικανική σκόνη είναι:
* Τα παιδιά και τα μωρά
* Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ενήλικες
* Άτομα με υποκείμενες πνευμονικές παθήσεις
* Άτομα με χρόνιες καρδιοπνευμονικές παθήσεις
Εάν ένας άνθρωπος έχει άσθμα, τότε η αφρικανική σκόνη μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματά του. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να ακολουθεί προσεκτικότερα το σχέδιο δράσης του για το άσθμα τις ημέρες που τα επίπεδα ρύπανσης είναι υψηλά.
Τα μεγαλύτερα σωματίδια της σκόνης μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα και τα μάτια. Τα μικρότερα σωματίδια να εισέλθουν στον οργανισμό και να προκαλέσουν αναπνευστικές διαταραχές και καρδιαγγειακά επεισόδια.
Η σκόνη της Σαχάρας έχει συνδεθεί με αυξημένες επισκέψεις στα επείγοντα για:
– Άσθμα
– Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
– Αναπνευστικές λοιμώξεις
Όπως επισημαίνουν ειδικοί, η χημική σύσταση της αφρικανικής σκόνης περιέχει επίσης πολλά βλαβερά και επικίνδυνα για την υγεία μέταλλα και παθογόνους μικροοργανισμούς.
Πώς κάποιος μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό του και την οικογένειά του από την αφρικανική σκόνη;
Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν πολλά που μπορεί να κάνει κάποιος για να προστατεύσει τον εαυτό του και την οικογένειά του από τις επιπτώσεις στην υγεία που προκαλεί η αφρικανική σκόνη.
Όταν τα επίπεδα σκόνης είναι υψηλά, λάβετε μέτρα για να περιορίσετε την ποσότητα αέρα που εισπνέετε ενώ βρίσκεστε έξω.
Για παράδειγμα:
* Σκεφτείτε να περάσετε περισσότερο χρόνο σε εσωτερικούς χώρους, όπου τα επίπεδα ρύπανσης από τη σκόνη είναι συνήθως χαμηλότερα.
* Επιλέξτε ευκολότερες υπαίθριες δραστηριότητες (όπως περπάτημα αντί για τρέξιμο) για να μην αναπνέετε με πολλή δύναμη.
Αξίζει, τέλος να επισημανθεί πως υπάρχουν και ειδικοί, όπως ο καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκος Τζανάκης, που συνιστούν, αν πρέπει κάποιος να βγει έξω και έχει προβλήματα υγείας με το αναπνευστικό ή την καρδιά, να φορέσει μάσκα υψηλής προστασίας, από αυτές που φορούσαμε την εποχή του κορωνοϊού.
