423.125 ζώα θανατωμένα σε 15 μήνες – Στον Έβρο η κρίση αφήνει πίσω της βαθιές πληγές στον πρωτογενή τομέα και αβέβαιο μέλλον για εκατοντάδες παραγωγούς.
Τη δραματική διάσταση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων στη χώρα αποτυπώνουν τα επίσημα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Η επιζωοτία που πλήττει τον πρωτογενή τομέα από τον Αύγουστο του 2024 έως και τις 23 Νοεμβρίου 2025 εξελίσσεται σε μία από τις μεγαλύτερες υγειονομικές κρίσεις στην ιστορία της ελληνικής κτηνοτροφίας – με τον Έβρο να βρίσκεται στο επίκεντρο.
Για διάστημα 15 μηνών έχουν καταγραφεί:
- 1.754 επιβεβαιωμένα κρούσματα ευλογιάς αιγοπροβάτων
- 2.192 εκτροφές που επλήγησαν
- 423.125 ζώα θανατωμένα στο πλαίσιο της υποχρεωτικής εξάλειψης εστιών
Τα στοιχεία σκιαγραφούν μια κρίση χωρίς προηγούμενο, με τον κίνητροφόρο τομέα να δέχεται σοβαρό πλήγμα σε πολλαπλά επίπεδα: παραγωγικό, οικονομικό, κοινωνικό και ψυχολογικό.
Ο Νομός Έβρου βρίσκεται στην τρίτη θέση πανελλαδικά στον αριθμό των κρουσμάτων και των εκτροφών που επλήγησαν:
- 163 επιβεβαιωμένα κρούσματα
- 206 εκτροφές
Η περιοχή αποδείχθηκε ιδιαίτερα ευάλωτη, λόγω της πυκνότητας της αιγοπροβατοτροφίας και της μεγάλης διασύνδεσης μεταξύ των εκμεταλλεύσεων. Οι συνέπειες είναι καταστροφικές, ειδικά σε μια χρονιά όπου οι παραγωγοί ήδη παλεύουν με υψηλό κόστος ζωοτροφών και σωρευμένες ζημιές από προηγούμενα φυσικά φαινόμενα.
Οι κτηνοτρόφοι περιγράφουν μια πραγματικότητα απόγνωσης: κοπάδια που εξανεμίζονται μέσα σε λίγες ημέρες, μήνες καθυστέρησης στις αποζημιώσεις και αβεβαιότητα για το μέλλον των εκμεταλλεύσεων.
Στην πιο πρόσφατη εβδομαδιαία καταγραφή, εντοπίστηκαν 52 νέα κρούσματα σε 14 Περιφερειακές Ενότητες, μεταξύ των οποίων:
- Αιτωλοακαρνανία: 16
- Σέρρες, Ηλεία, Ροδόπη, Ν. Αχαΐα: 6 έκαστη
- Ξάνθη, Θεσσαλονίκη: 3
Αν και ο Έβρος δεν καταγράφει νέα κρούσματα την τελευταία εβδομάδα επίσημα (με εξαίρεση περιστατικό στη Σαμοθράκη), η «παύση» αυτή αποτελεί περισσότερο μια μικρή ανάσα παρά ένδειξη εξόδου από την κρίση.
Οι επιπτώσεις στη Θράκη – Ένας πρωτογενής τομέας στα όριά του
Η Θράκη συγκαταλέγεται στις πιο πληγείσες ζώνες της χώρας.
Οι επαναλαμβανόμενες εστίες ευλογιάς, η ανάγκη για μαζικές θανατώσεις και η έλλειψη σταθερού πλαισίου αποζημιώσεων έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα βαθιάς ανασφάλειας.
Πολλές μονάδες έχασαν ολόκληρο το ζωικό τους κεφάλαιο – με κάποιες να υφίστανται πολλαπλά χτυπήματα μέσα σε λίγους μήνες. Ο φόβος νέων εστιών παραμένει έντονος, ενώ οι παραγωγοί δεν γνωρίζουν αν και πότε θα μπορέσουν να ξαναστήσουν βιώσιμες εκμεταλλεύσεις.
Η κρίση έρχεται να προστεθεί σε μια αλυσίδα προκλήσεων:
- πλημμύρες που έπληξαν στάνες και βοσκοτόπια
- εκτίναξη κόστους ζωοτροφών
- ενεργειακές επιβαρύνσεις
- διεθνείς πιέσεις στις τιμές
Η ευλογιά λειτουργεί ως «επιταχυντής» αλλαγών που ο πρωτογενής τομέας θα χρειαζόταν να δρομολογήσει αργά ή γρήγορα.
Το Υπουργείο και η Επιστημονική Επιτροπή συνεχίζουν την εφαρμογή του σχεδίου αντιμετώπισης της επιζωοτίας, επικεντρώνοντας σε:
- αυστηρή τήρηση μέτρων βιοασφάλειας στις εκμεταλλεύσεις
- ενίσχυση των κτηνιατρικών υπηρεσιών με προσωπικό και εξοπλισμό
- στενότερο συντονισμό με τις Περιφέρειες
- στήριξη των πληγέντων, με αιχμή του δόρατος την επιτάχυνση των αποζημιώσεων
Το επόμενο διάστημα θεωρείται κρίσιμο, καθώς η αποτελεσματικότητα των μέτρων θα κρίνει την περαιτέρω εξάπλωση ή την σταδιακή αποκλιμάκωση της κρίσης.
Η επιζωοτία αποκαλύπτει την ανάγκη για βαθύτερο μετασχηματισμό της κτηνοτροφίας:
- αυστηρότερα συστήματα βιοασφάλειας
- καλύτερη οργάνωση εκτροφών
- ενίσχυση της Δημόσιας Κτηνιατρικής Υπηρεσίας
- ψηφιακή παρακολούθηση υγείας κοπαδιών
- νέα εργαλεία ασφάλισης και διαχείρισης ρίσκου
Για τον Έβρο, η ευλογιά των αιγοπροβάτων δεν είναι απλώς μια ακόμη κρίση. Είναι το σημείο καμπής που αποκαλύπτει τα συστημικά προβλήματα του πρωτογενούς τομέα και την ανάγκη ουσιαστικής στήριξης για να μπορέσει να σταθεί ξανά στα πόδια του.
