Η Ελλάδα αναλαμβάνει ρόλο σταθερού παρόχου LNG προς την Ουκρανία – Ο “Κάθετος Διάδρομος” αλλάζει τον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Ευρώπης
Στην Αθήνα υπογράφηκε μια συμφωνία με γεωπολιτική και ενεργειακή βαρύτητα, που επανατοποθετεί την Ελλάδα –και ειδικά την Αλεξανδρούπολη στον πυρήνα της αμερικανικής στρατηγικής στην Ανατολική Ευρώπη. Η ΔΕΠΑ Εμπορίας και η ουκρανική Naftogaz προχώρησαν σε δήλωση προθέσεων για την προμήθεια αμερικανικού LNG μέσω Ελλάδας, σε μια συμφωνία που φέρει ισχυρή πολιτική σφραγίδα: την παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη, του Βολοντιμίρ Ζελένσκι και της πρέσβειρας των ΗΠΑ Κίμπερλι Γκιλφόιλ.
Οι κοινές δηλώσεις Μητσοτάκη–Ζελένσκι στο Μέγαρο Μαξίμου ανέδειξαν τον διπλό στόχο της συμφωνίας: την ενεργειακή ενίσχυση της Ουκρανίας και την αναβάθμιση της Ελλάδας ως αξιόπιστου συμμάχου των ΗΠΑ και της Ευρώπης.
Αμέσως μετά την υπογραφή, οι δύο ηγέτες στάθηκαν στη σημασία της ενεργειακής συνεργασίας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για «ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου», που επιτρέπει στην Ελλάδα να εξάγει φυσικό αέριο προς την Ουκρανία, μειώνοντας την ενεργειακή εξάρτηση της περιοχής από τη Ρωσία.
Ο Ζελένσκι αποκάλυψε ότι οι πρώτες αποστολές LNG θα ξεκινήσουν στις αρχές του νέου έτους, ευχαριστώντας δημόσια τόσο την Ελλάδα όσο και τις ΗΠΑ για τη συνεχή στήριξη. Σε ανάρτησή του λίγο πριν την άφιξή του στην Αθήνα ανέφερε:
«Προετοιμάζουμε μια συμφωνία με την Ελλάδα στον τομέα της ενέργειας… για να μεγιστοποιήσουμε τις επιλογές εφοδιασμού της Ουκρανίας με φυσικό αέριο, για τον φετινό χειμώνα αλλά και μακροπρόθεσμα».
Πρόσθεσε ότι οι συμφωνίες από «τη Νορβηγία έως την Ελλάδα» εξασφαλίζουν τη σταθερότητα του ουκρανικού ενεργειακού συστήματος.
Η επίσκεψη Ζελένσκι ξεκίνησε από το Προεδρικό Μέγαρο για συνομιλίες με τον Κωνσταντίνο Τασούλα, συνεχίστηκε στο Μέγαρο Μαξίμου για τις κρίσιμες συζητήσεις με τον πρωθυπουργό και θα ολοκληρωθεί με συνάντηση με τον πρόεδρο της Βουλής, Νικήτα Κακλαμάνη. Ωστόσο, η ουσία της επίσκεψης βρισκόταν στο ενεργειακό χαρτοφυλάκιο.
Στο επίκεντρο των συνομιλιών βρέθηκε ο αποκαλούμενος Κάθετος Διάδρομος, ένα πολυεθνικό ενεργειακό έργο που συνδέει:
- Ελλάδα
- Βουλγαρία
- Ρουμανία
- Μολδαβία
- Ουκρανία
Πρόκειται για μια κρίσιμη υποδομή που επιτρέπει τη μετατροπή των εισαγωγών LNG με είσοδο από την Αλεξανδρούπολη σε πραγματικές ροές προς βορρά, παρακάμπτοντας πλήρως τις ρωσικές διαδρομές.Η περίοδος παράδοσης ορίζεται για Δεκέμβριο 2025 – Μάρτιο 2026. Με άλλα λόγια, η Ουκρανία θα εισέλθει στον χειμώνα εκείνης της χρονιάς έχοντας ακόμη μία πύλη εισαγωγής ενέργειας, ίσως την πιο πολιτικά ασφαλή.
Η Ελλάδα, μέσω του FSRU Αλεξανδρούπολης και των διασυνδέσεων του Route 1, μετατρέπεται πλέον σε ενεργειακό “διανομέα” των ΗΠΑ στην περιοχή. Το ενεργειακό σύμπλεγμα της Αλεξανδρούπολης FSRU, λιμάνι, αγωγοί και νέες συνδέσεις αποτελεί πλέον το κέντρο βάρους της συμφωνίας.
Η Ελλάδα εμφανίζεται πλέον ως ενεργειακός κόμβος που διασυνδέει Ανατολή, Ευρώπη και Βαλκάνια, σε μια εποχή που τα κλασικά δίκτυα αερίου της Ευρώπης υφίστανται πιέσεις λόγω γεωπολιτικών συγκρούσεων.
Οι ελληνικές υποδομές, αλλά και η στρατηγική διαφοροποίηση προμηθειών της ΔΕΠΑ, καθιστούν τη χώρα κρίσιμο «μεσολαβητή» που διασφαλίζει ότι οι ροές δεν θα σπάσουν σε περίπτωση κρίσης. Όπως σημείωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας, Κωνσταντίνος Ξιφαράς, το εγχείρημα λειτουργεί σαν «γέφυρα ενέργειας» ανάμεσα στις υποδομές της Ελλάδας και τις ανάγκες της Ουκρανίας και τελικά, όλης της Ευρώπης.
Για τις ΗΠΑ, είναι το ασφαλές σημείο εισόδου του αμερικανικού LNG στην Ανατολική Ευρώπη. Για την Ευρώπη, είναι το εργαλείο απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο. Για την Ουκρανία, είναι ένας νέος δρόμος ενεργειακής επιβίωσης.
Η παρουσία της Αμερικανίδας πρέσβειρας στις υπογραφές έστειλε σαφές μήνυμα:
οι ΗΠΑ στηρίζουν και επενδύουν στην ελληνική ενεργειακή αρχιτεκτονική.
Η συμφωνία δεν αφορά μόνο Ελλάδα–Ουκρανία. Έχει και αμερικανικό αποδέκτη. Η Ουάσινγκτον θέλει έναν σταθερό, προβλέψιμο και ανεξάρτητο διάδρομο για το LNG της. Η Τουρκία, ενεργειακά συνδεδεμένη με τη Ρωσία, δεν μπορεί να ικανοποιήσει αυτήν την απαίτηση. Η Ελλάδα μπορεί. Έτσι, η Αθήνα εμφανίζεται για τη διοίκηση Τραμπ ως αξιόπιστος εταίρος που συμβάλλει στην αμερικανική στρατηγική και εξασφαλίζει ενεργειακή σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή.
Η συνάντηση στην Αθήνα ήταν μόνο η αρχή. Το αποτέλεσμα, ωστόσο, αγγίζει ολόκληρη την Ανατολική Ευρώπη.
Η Αλεξανδρούπολη μετατρέπεται σε κρίσιμο ενεργειακό σταθμό των ΗΠΑ. Η Ελλάδα αναβαθμίζει τον γεωπολιτικό της ρόλο. Η Ουκρανία αποτρέπει νέους κινδύνους για τον χειμώνα.
Και η Ευρώπη κάνει ακόμη ένα βήμα προς την ενεργειακή της ανεξαρτησία.
Η υπογραφή έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου. Αλλά η επιρροή της απλώνεται από το Θρακικό πέλαγος έως το Κίεβο.Η συμφωνία DEPA–Naftogaz είναι το είδος των κινήσεων που συνήθως προλογίζουν μεγαλύτερες συνεργασίες: επενδύσεις σε αποθήκευση, διασυνδέσεις, νέες μονάδες LNG, αλλά και μελλοντικές συνέργειες με ΑΠΕ και υδρογόνο.
