Επιστήμονες και τοπικοί φορείς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον των υδάτινων πόρων – Αναγκαία η συμφωνία με τη Βουλγαρία και πολιτική βούληση για λύσεις
Η επάρκεια του νερού στον βόρειο Έβρο, και ειδικότερα στον κάμπο της Ορεστιάδας και του Τριγώνου, εξαρτάται σε απόλυτο βαθμό από τα νερά του ποταμού Άρδα. Αυτό ήταν το κεντρικό μήνυμα της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Κυριακής (6 Οκτωβρίου) στην Ορεστιάδα, με διοργανωτή την περιφερειακή παράταξη «Ανεξάρτητη Ενωτική Πρωτοβουλία», και θέμα «Η απειλή της έλλειψης νερού για τον Έβρο και η κοινωνικά δίκαιη διαχείριση του υδάτινου δυναμικού του βορείου τμήματος του νομού».
Οι επιστήμονες του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης που συμμετείχαν στην εκδήλωση παρουσίασαν μελέτες και στοιχεία που επιβεβαιώνουν ότι ο Άρδας αποτελεί “το κυριότερο γρανάζι” του υδρολογικού ισοζυγίου στην περιοχή, με τις παροχές του να επηρεάζουν άμεσα τόσο τα υπόγεια όσο και τα επιφανειακά ύδατα. Το μέλλον του κάμπου, όπως τονίστηκε, εξαρτάται από τις ροές που απελευθερώνει η Βουλγαρία, καθώς η μεγαλύτερη ποσότητα νερού του ποταμού προέρχεται από τα φράγματα που λειτουργούν στη γειτονική χώρα.
«Χωρίς συμφωνία με τη Βουλγαρία, δεν υπάρχει νερό το καλοκαίρι»
Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Δ.Π.Θ., Μιχάλης Σπηλιώτης, ανέλυσε τα τεχνικά δεδομένα της περιοχής, εξηγώντας πως «στην ελληνική πλευρά, λόγω μορφολογίας, δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για μεγάλα φράγματα». Μπορούν όμως, όπως είπε, να υλοποιηθούν αναρρυθμιστικά έργα και τεχνικές παρεμβάσεις εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων, προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα του συστήματος σε περιόδους ξηρασίας.
Παράλληλα, επισήμανε την ανάγκη για διακρατική συνεννόηση με τη Βουλγαρία, ώστε να εξασφαλίζεται η ροή του Άρδα τη θερινή περίοδο, όταν οι ανάγκες άρδευσης είναι αυξημένες. «Η Ελλάδα πρέπει να διαπραγματευτεί μια συμφωνία που θα προβλέπει τη θερινή αποδέσμευση νερού, ακόμη κι αν χρειαστεί να καλύψει μέρος της απώλειας που θα έχουν οι βουλγαρικές υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις στην παραγωγή ρεύματος», τόνισε χαρακτηριστικά.
Όπως εξήγησε, σήμερα οι μεγαλύτερες εκροές νερού γίνονται τον χειμώνα, όταν τα φράγματα της Βουλγαρίας αυξάνουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας λόγω μειωμένης απόδοσης των φωτοβολταϊκών. Το αποτέλεσμα είναι ότι το καλοκαίρι, όταν ο Άρδας χρειάζεται περισσότερο, η στάθμη του είναι μειωμένη.
«Χωρίς συνεννόηση, ο βόρειος Έβρος κινδυνεύει να διψάσει», προειδοποίησε.Ο Άρδας ως “οικολογικός και παραγωγικός πνεύμονας”
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο διδάκτορας υδρογεωλογίας του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Δ.Π.Θ., Αδάμ Αδαμίδης, ο οποίος υπογράμμισε ότι ο Άρδας «είναι το κλειδί για τα ισοζύγια νερού στον κάμπο της Ορεστιάδας». Αν μειωθούν τα “έσοδα” του ποταμού, προειδοποίησε, «θα αρχίσει να εξελίσσεται ένα δυστοπικό σενάριο για την περιοχή – ένα σενάριο ερημοποίησης, που δεν πρέπει να αφήσουμε να συμβεί». Ο κ. Αδαμίδης κάλεσε τους τοπικούς φορείς και τους αγρότες να αποκτήσουν «καθαρό και τεκμηριωμένο πλαίσιο αιτημάτων» σχετικά με τις ανάγκες και τις προτεραιότητές τους. «Χρειάζεται να ξεφύγουμε από τις θολές διεκδικήσεις και να ζητάμε συγκεκριμένα έργα, με στόχο την ορθολογική και βιώσιμη διαχείριση του νερού», είπε, σημειώνοντας ότι η επίλυση του προβλήματος δεν θα έρθει σε μία μέρα, αλλά απαιτεί διαρκή προσπάθεια και συνέπεια.
Επισήμανε, τέλος, ότι «η κλιματική αλλαγή δεν φταίει για όλα» και ότι η επίκλησή της δεν μπορεί να χρησιμοποιείται «ως άλλοθι για την αδράνεια και την έλλειψη πολιτικής βούλησης». «Η διαχείριση του νερού είναι δύσκολη, αλλά έχει λύσεις, αρκεί να υπάρχει προσήλωση και διάθεση να εφαρμοστούν», πρόσθεσε με νόημα.
Ο επικεφαλής της «Ανεξάρτητης Ενωτικής Πρωτοβουλίας», Στέργιος Ηλιόπουλος, ανέδειξε την ανάγκη για πολιτική ενεργοποίηση γύρω από το ζήτημα. Όπως σημείωσε, «ο βόρειος Έβρος, που είναι και τόπος καταγωγής του περιφερειάρχη, πρέπει να πάψει να είναι υποβαθμισμένος».
Ο κ. Ηλιόπουλος έκανε λόγο για μια περιοχή με μεγάλες παραγωγικές δυνατότητες που, όμως, στερείται βασικών υποδομών και ολοκληρωμένης στρατηγικής για τη διαχείριση των φυσικών πόρων. «Το νερό είναι ζήτημα ανάπτυξης, είναι ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης, είναι ζήτημα πολιτικής ευθύνης», δήλωσε χαρακτηριστικά, ανακοινώνοντας ότι η παράταξη θα συνεχίσει τη διοργάνωση θεματικών εκδηλώσεων με τη συμμετοχή επιστημόνων και ειδικών για κρίσιμα ζητήματα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Ένα διαρκές στοίχημα για τον Έβρο
Η περίπτωση του Άρδα αναδεικνύει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τη διασύνδεση της τοπικής ανάπτυξης με τη διεθνή συνεργασία και τη σημασία του νερού ως στρατηγικού πόρου.
Η εξάρτηση του βόρειου Έβρου από τις βουλγαρικές παροχές καθιστά επιτακτική την ύπαρξη θεσμικών μηχανισμών παρακολούθησης και διαπραγμάτευσης, αλλά και την εφαρμογή πρακτικών εξοικονόμησης, εκσυγχρονισμού και επαναχρησιμοποίησης του νερού σε τοπικό επίπεδο.
Για την τοπική κοινωνία, το μήνυμα των επιστημόνων ήταν σαφές: ο Άρδας δεν είναι απλώς ένας ποταμός· είναι η ζωτική αρτηρία που καθορίζει το μέλλον του τόπου. Και η διαχείρισή του δεν μπορεί να μένει στην τύχη ή να εξαρτάται μόνο από εξωτερικούς παράγοντες, αλλά χρειάζεται σταθερή πολιτική βούληση, συντονισμό, και προσήλωση στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.
Παντίδου Ελένη
