Η ελληνική κοινωνία θα πληρώσει για την κακοδιαχείρηση των αγροτικών ενισχύσεων
Στο έλεος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκεται η Ελλάδα μετά την επιβολή βαρύτατων προστίμων ύψους 415.051.036,74 ευρώ για κακοδιαχείριση των κοινοτικών αγροτικών ενισχύσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Τo συνολικό πρόστιμο που έχει επιβάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την απόφαση της 11ης Ιουνίου 2025 για κακοδιαχείριση και ελλιπείς ελέγχους στις κοινοτικές αγροτικές επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) ανέρχεται στα 415.051.036 ευρώ. Το πρόστιμο θα καταβληθεί από το ελληνικό Δημόσιο, εφόσον δεν εντοπίζονται συγκεκριμένες περιπτώσεις απάτης.
Οι έλεγχοι εκ μέρους της Επιτροπής που οδήγησαν στην επιβολή του προστίμου αφορούν την περίοδο 2016-2023 και κατά συνέπεια «καλύπτουν θητείες κυβερνήσεων διαφορετικής πολιτικής κατεύθυνσης», επισημαίνουν στελέχη του υπουργείου, συνεπώς «δεν μπορεί να αποδοθεί ευθύνη σε μια περίοδο ή πρόσωπο». Πάντως, τα μεγαλύτερα πρόστιμα επιβλήθηκαν για την περίοδο από το 2019 και μετά. Επιπλέον είναι φανερό ότι κανένας από τους υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης όλο αυτό το χρονικό διάστημα, παρότι γνώριζε, δεν έκανε προσπάθεια να διορθώσει τα δομικά προβλήματα στον οργανισμό που διαχειρίζεται δισεκατομμύρια κοινοτικών κονδυλίων. Τα διοικητικά πρόστιμα δεν αφορούν περιπτώσεις απάτης, επισημαίνουν πηγές του υπουργείου, αλλά πλημμελή εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανονισμών.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη δημοσιονομική διόρθωση που έχει επιβληθεί ποτέ στη χώρα στον τομέα αυτό, και αφορά 32 συνολικά περιπτώσεις καταλογισμών, με βάση την εκτελεστική απόφαση της Κομισιόν 2025/1147, η οποία δημοσιεύτηκε στις 11 Ιουνίου. Το πρόστιμο προκύπτει από συστηματικά λάθη, παραλείψεις και διοικητικές αστοχίες στον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα διαχειρίστηκε τα κονδύλια του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ – οργανισμού που πλέον έχει καταργηθεί και υπαχθεί στην ΑΑΔΕ.
Αναλυτικά, το μεγαλύτερο μέρος των προστίμων (392,2 εκατ. ευρώ) αφορά δημοσιονομικές διορθώσεις για τα έτη 2016-2023, σχετιζόμενες με αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις, προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη και στρεμματικές επιδοτήσεις, ενώ καταλογίστηκαν ακόμα διορθώσεις για πολλαπλή συμμόρφωση ύψους άνω των 22 εκατ. ευρώ. Οι πιο βαριές περιπτώσεις, μάλιστα, αφορούν τα έτη 2020, 2021 και 2022, με πρόστιμα άνω των 75 εκατ. ευρώ για κάθε έτος. Σύμφωνα με την απόφαση της Επιτροπής, τα ποσά αυτά αποκλείονται από τη χρηματοδότηση της Ε.Ε., κάτι που σημαίνει πως το ελληνικό Δημόσιο καλείται να τα επιστρέψει είτε άμεσα είτε μέσω συμψηφισμού με μελλοντικές πληρωμές – με τελικό αποτέλεσμα να επιβαρύνονται έμμεσα οι Έλληνες παραγωγοί και οι φορολογούμενοι.
Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για συνολικά πρόστιμα στην χώρα μας που θα ξεπεράσουν το 1 δις ευρώ και θα το πληρώσουν όλοι οι Έλληνες.
Ειδικότερα σύμφωνα με την (ΕΕ) 2025/1147 για την Ελλάδα έχουμε:
Δημοσιονομική διόρθωση για το ΕΓΤΕ – εξαιρουμένης της πολλαπλής συμμόρφωσης – αφορούν τις άμεσες ενισχύσεις για το ΟΣΔΕ στα έτη 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022 και 2023, με συνολικό ύψος προστίμου 392.195.733 ευρώ.
Δημοσιονομική διόρθωση στο πλαίσιο της πολλαπλής συμμόρφωσης, που υποβολή ΟΣΔΕ για τα έτη 2021, 2022, 2023, με συνολικό ύψος προστίμου 18.872.542 ευρώ.
Δημοσιονομική διόρθωση για το ΕΓΤΑΑ του 2023 με ποσό 261.155 ευρώ
Δημοσιονομική διόρθωση στο πλαίσιο της πολλαπλής συμμόρφωσης των ετών 2022 – 2023 με ποσό 3.721.605 ευρώ.
Εκτός από την Ελλάδα πρόστιμα έχουμε στο Βασίλειο του Βελγίου, στη Δημοκρατία της Βουλγαρίας, στην Τσεχική Δημοκρατία, στο Βασίλειο της Δανίας, στο Βασίλειο της Ισπανίας, στη Γαλλική Δημοκρατία, στη Δημοκρατία της Κροατίας, στην Ιταλική Δημοκρατία, στη Δημοκρατία της Λιθουανίας, στην Ουγγαρία, στο Βασίλειο των Κάτω Χωρών, στην Πορτογαλική Δημοκρατία, στη Ρουμανία, στη Σλοβακική Δημοκρατία και στο Βασίλειο της Σουηδίας.
Το κρίσιμο ερώτημα: Ποιος θα πληρώσει;
Το ερώτημα που πλέον τίθεται είναι ποιος θα επωμιστεί αυτό το τεράστιο κόστος. Ο αγρότης; Ο φορολογούμενος; Ή και οι δύο; Σε κάθε περίπτωση, το τίμημα της διοικητικής ανικανότητας και της πολιτικής αδιαφορίας το πληρώνει η ελληνική κοινωνία, ενώ οι πραγματικοί παραγωγοί μένουν εκτός ενισχύσεων που καταλήγουν – είτε λόγω λάθους είτε λόγω σκοπιμότητας – σε ανύπαρκτους δικαιούχους και πλασματικά βοσκοτόπια. Η χώρα μοιάζει να έχει εισέλθει σε μια νέα φάση ενωσιακής επιτήρησης, όχι για τα δημοσιονομικά της ελλείμματα, αλλά για τον τρόπο που (δεν) διαχειρίζεται τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Η θεσμική αξιοπιστία της Ελλάδας δοκιμάζεται, η πολιτική ευθύνη είναι βαριά και οι θεσμικές παρεμβάσεις αναγκαίες και επείγουσες
Τι απαντά το ΥΠΑΑΤ για το πρόστιμο στον ΟΠΕΚΕΠΕ
Στελέχη του υπουργείου τονίζουν ότι οι περιπτώσεις απάτης εις βάρος του Οργανισμού από παραγωγούς εξετάζονται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Δικαιοσύνης και εφόσον οι κατηγορούμενοι κριθούν ένοχοι, θα κληθούν να επιστρέψουν τα χρήματα.
