Το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και την ανταλλαγή Ισραηλινών ομήρων με Παλαιστίνιους αιχμαλώτους, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, που επικαλείται αξιωματούχο ο οποίος ενημερώθηκε για την εξέλιξη.
Η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για ένα πιθανό τερματισμό ενός πολέμου 15 μηνών με πολλαπλές επιπλοκές στη Μέση Ανατολή.
Επειτα από μήνες διαπραγματεύσεων με τη μεσολάβηση Αιγύπτιων και Καταριανών διαπραγματευτών, και με την υποστήριξη των ΗΠΑ, η συμφωνία ήρθε λίγο πριν από την ορκωμοσία του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Οι διαπραγματευτές του Ισραήλ και της Χαμάς συμφώνησαν στο «γενικό πλαίσιο» μιας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, αν και δεν έχουν ακόμη επιβεβαιώσει την ημερομηνία έναρξής της και άλλα τεχνικά ζητήματα, σύμφωνα με υψηλόβαθμο αξιωματούχο χώρας που μεσολαβεί στις διαπραγματεύσεις.
Δύο αξιωματούχοι που επικαλούνται οι New York Times δήλωσαν ότι υπήρξε διαμάχη «την τελευταία στιγμή» σχετικά με τα σύνορα Αιγύπτου-Γάζας, τα οποία επί του παρόντος ελέγχονται από τις ισραηλινές δυνάμεις, γεγονός που θα μπορούσε να καθυστερήσει ακόμη την τελική συμφωνία.
Οι προϋποθέσεις
Η συμφωνία πρέπει ακόμη να επικυρωθεί επίσημα από το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο και ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκίντεον Σάαρ, θα διακόψει την περιοδεία του στην Ευρώπη για να συμμετάσχει στις συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου το βράδυ της Τετάρτης σύμφωνα με τον εκπρόσωπό του. «Θα επιστρέψει στο Ισραήλ απόψε για να συμμετάσχει στις συζητήσεις και τις ψηφοφορίες για το θέμα που αναμένεται να γίνουν στο υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας και σε κυβερνητικό επίπεδο».
Προκειμένου να εφαρμοστεί η συμφωνία, η διαπραγματευτική ομάδα της Χαμάς στις συνομιλίες στη Ντόχα θα πρέπει να λάβει τη συγκατάθεση των διοικητών της οργάνωσης στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένου του Μοχάμεντ Σινουάρ, του οποίου ο αδελφός Γιαχία είχε ηγηθεί της οργάνωσης πριν σκοτωθεί από το Ισραήλ τον Οκτώβριο.
Αξιωματούχοι της Χαμάς δεν απάντησαν σε ερωτήσεις των NYT σχετικά με το αν ο κ. Σινουάρ είχε απαντήσει στην πρόταση, αλλά δύο Ισραηλινοί αξιωματούχοι ασφαλείας δήλωσαν ότι οι αντιρρήσεις που είχε διατυπώσει ο Σινουάρ για το σχέδιο συμφωνίας είχαν επιλυθεί, εκτιμώντας ότι μια συμφωνία θα μπορούσε να συναφθεί εντός των επόμενων 24 έως 48 ωρών.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έγραψε στη δική ψηφιακή πλατφόρμα Truth Social πως επιτεύχθηκε συμφωνία για την απελευθέρωση ομήρων που κρατούνται στη Γάζα. «Θα απελευθερωθούν σύντομα», σημειώσε ο Τραμπ που αναλαμβάνει επισήμως καθήκοντα την ερχόμενη Δευτέρα.
Τι προβλέπει το σχέδιο
Οπως μετέδωσαν οι NYT, το τρέχον πλαίσιο συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα είναι σε γενικές γραμμές παρόμοιο με το σχέδιο τριών φάσεων που είχε παρουσιαστεί από τον πρόεδρο Μπάιντεν στα τέλη Μαΐου, σύμφωνα με αρκετούς αξιωματούχους με γνώση των διαπραγματεύσεων. Μάλιστα την Τετάρτη, ο Γιόσι Φουξ, γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου του πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, έγραψε στο Χ ότι η τελευταία πρόταση ήταν η ίδια με εκείνη του Μαΐου.
Η πρόταση προέβλεπε πως το Ισραήλ και η Χαμάς θα τηρούσαν πρώτα μια εκεχειρία έξι εβδομάδων κατά την οποία η Χαμάς θα απελευθέρωνε γυναίκες, ηλικιωμένους άνδρες και ασθενείς ομήρους με αντάλλαγμα την απελευθέρωση Παλαιστινίων που κρατούνται από το Ισραήλ, ενώ 600 φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια θα εισέρχονταν καθημερινά στη Γάζα.
Το σχέδιο προέβλεπε επίσης πως η Χαμάς θα απελευθέρωνε τρεις γυναίκες ομήρους την πρώτη ημέρα της συμφωνίας, άλλες τέσσερις την έβδομη ημέρα και άλλες 26 τις επόμενες πέντε εβδομάδες, σύμφωνα με αντίγραφο του εγγράφου που εξασφάλισαν οι New York Times. Ταυτόχρονα, το Ισραήλ θα όφειλε να απελευθερώσει εκατοντάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους κατά τη διάρκεια αυτών των έξι εβδομάδων.
Εάν εφαρμοστεί το πλάνο του περασμένου Μαΐου, τουλάχιστον 60.000 προσωρινά καταλύματα και 200.000 σκηνές θα μεταφερθούν στη Γάζα κατά την αρχική φάση.
Κατά τη δεύτερη φάση της συμφωνίας, το Ισραήλ και η Χαμάς θα κηρύξουν «μόνιμη παύση των εχθροπραξιών», οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν από τη Γάζα και οι υπόλοιποι εν ζωή όμηροι θα ανταλλαγούν με Παλαιστίνιους κρατούμενους.
Ομως όπως τονίζουν οι NYT, όλες αυτές οι λεπτομέρειες αποτέλεσαν σημεία διαφωνίας και επί μήνες η Χαμάς απαιτούσε από το Ισραήλ να δεσμευτεί για τον τερματισμό του πολέμου. Σ’ αυτό το αίτημα το Ισραήλ εμφανιζόταν ανυποχώρητο.
Η συμφωνία προβλέπει πως κατά τη διάρκεια της κατάπαυσης πυρός των έξι εβδομάδων, οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν σταδιακά από τις κεντρικές περιοχές του θύλακα και οι εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι θα επιστρέψουν στη βόρεια Γάζα.
Κατά την πρώτη φάση, θα απελευθερωθούν όλες οι γυναίκες – και εκείνες που υπηρετούν στον ισραηλινό, τα παιδιά και οι άνδρες άνω των 50 ετών. Η Χαμάς θα αφήσει αρχικά ελεύθερες τις γυναίκες και τους νέους κάτω των 19 ετών και θα ακολουθήσουν οι άνδρες άνω των 50. Πρώτα θα απελευθερωθούν οι όμηροι που είναι ακόμη εν ζωή και στη συνέχεια θα παραδοθούν τα λείψανα των υπολοίπων.
Το Ισραήλ θα απελευθερώνει 30 Παλαιστίνιους κρατουμένους για κάθε πολίτη όμηρο και 50 για κάθε γυναίκα που υπηρετούσε στον στρατό του και αιχμαλωτίστηκε από τη Χαμάς. Μέχρι το τέλος της πρώτης φάσης, το Ισραήλ θα έχει απελευθερώσει όλες τις Παλαιστίνιες και τους ανήλικους κάτω των 19 ετών που κρατούνται σε ισραηλινές φυλακές μετά την 7η Οκτωβρίου 2023 (εκείνη την ημέρα είχε εξαπολύσει την πολύνεκρη επίθεσή της η Χαμάς).
Ο συνολικός αριθμός των Παλαιστινίων που θα απελευθερωθούν θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των ομήρων που θα αφήσει η Χαμάς. Μπορεί να κυμαίνεται από 990 έως και 1.650.
Η συμφωνία προβλέπει επίσης ότι καθημερινά θα εισέρχονται στη Λωρίδα της Γάζας 600 φορτηγά που θα μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια. Τα 50 από αυτά θα εφοδιάζουν τον θύλακα με καύσιμα και τα 300 θα κατευθύνονται στις βόρειες περιοχές της Λωρίδας.
Την εφαρμογή της συμφωνίας θα εγγυηθούν το Κατάρ, η Αίγυπτος και οι ΗΠΑ.
Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της συμφωνίας θα ξεκινήσουν κατά τη 16η ημέρα της πρώτης φάσης και αναμένεται ότι θα περιλαμβάνουν την απελευθέρωση όλων των υπολοίπων ομήρων (περιλαμβάνονται και οι Ισραηλινοί στρατιώτες), τη μόνιμη κατάπαυση του πυρός και την πλήρη αποχώρηση του ισραηλινού στρατού.
Η τρίτη φάση θα περιλαμβάνει την επιστροφή όλων των νεκρών ομήρων και την έναρξη της ανοικοδόμησης της Γάζας, με την επίβλεψη της Αιγύπτου, του Κατάρ και των Ηνωμένων Εθνών
