Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε, έως τις 20/03/2023, η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τη σιδηροδρομική γραμμή ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ – ΟΡΜΕΝΙΟ που αφορά στο έργο «ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΜΕ ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ -ETCS ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ-ΟΡΜΕΝΙΟ».
Πρόκειται για ένα από τα 6 projects που προωθούν ΕΡΓΟΣΕ και υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών μέσω ανταγωνιστικού διαλόγου, με το συγκεκριμένο να είναι από τα μεγαλύτερα (σχεδόν 1,1 δισ. ευρώ) αλλά και σημαντικότερα.
Σχετίζεται με την αναβάθμιση του δικτύου στο βόρειο «μέτωπο» της χώρας, με τον κομβικό λιμένα της Αλεξανδρούπολης αλλά και, μαζί με το τμήμα Θεσσαλονίκη – Τοξότες, με το διασυνοριακό έργο Ελλάδας-Βουλγαρίας «Sea2Sea» που προβλέπει ουσιαστικά την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού διαδρόμου που θα συνδέει τα λιμάνια της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης, με τα αντίστοιχα της Μαύρης Θάλασσας (Μπουργκάς και Βάρνα) και του Δούναβη (Ρούσε). Θεωρείται από τα έργα, όπως έχει γράψει το insider.gr, που θα πετύχουν την απαραίτητη χρηματοδότηση μέσω του «πακέτου» CEF – Connecting Europe Facility).
Η σιδηροδρομική γραμμή
Όπως σημειώνεται στη ΜΠΕ, πρόκειται για υφιστάμενη εν λειτουργία Σιδηροδρομική Γραμμή (Σ.Γ.) η οποία θα αναβαθμισθεί σε διπλή. Περιλαμβάνεται η εγκατάσταση συστημάτων σηματοδότησης και ETCS Level 1 και ηλεκτροκίνησης, καθώς και η αναβάθμιση σταθμών/στάσεων.
Το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο Αλεξανδρούπολης – Ορμένιου έχει μήκος 176 χλμ. περίπου και αφορά μονή γραμμή κανονικού εύρους χωρίς ηλεκτροκίνηση. Η Σ.Γ. κινείται σχεδόν παράλληλα με τον ποταμό Έβρο. Στα ανατολικά κι από τις Φέρες έως τις Καστανιές διατρέχει παράλληλα τα ελληνοτουρκικά σύνορα και μετά τις Καστανιές κινείται προς τα δυτικά έως το Ορμένιο παράλληλα με τα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα.
Η υφιστάμενη ΣΓ αναβαθμίζεται με διπλασιασμό του πλάτους της και τοπικές παραλλαγές όπου ήταν απαραίτητο. Το μήκος της μελετώμενης στην παρούσα ΣΓ ανέρχεται σε 174,7χλμ. Η αρχή της ορίζεται στη Χ.Θ. 0+000 της υφιστάμενης γραμμής Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο (μ Α), που τοποθετείται εντός του Κεντρικού Σιδ. Σταθμού Αλεξανδρούπολης, ενώ το τέλος της, ορίστηκε στην ΧΘ 174+682,23 (Ξ Χ.Θ. 32+700 ΑΟ μΕκ), που τοποθετείται πριν την είσοδο της Σ.Γ. στη Βουλγαρία.
Η ΣΓ Λιμανιού Αλεξανδρούπολης – Ορμενίου είναι μια ελληνική και βουλγαρική τοπική σιδηροδρομική γραμμή (ΣΓ) που συνδέει το πολεοδομικό συγκρότημα της Αλεξανδρούπολης με το Σβίλενγκραντ στη Βουλγαρία. Είναι η πιο σημαντική σιδηροδρομική γραμμή της Θράκης, μετά τη γραμμή Θεσσαλονίκης – Αλεξανδρούπολης. Περίπου 30 χλμ ανατολικά της πόλης η γραμμή προχωράει κατά μήκος της δυτικής ακτής του ποταμού Έβρου προς τα βόρεια. Στο Πύθιο, ανάμεσα στο Διδυμότειχο και την Ορεστιάδα, η γραμμή του Εξπρές Φιλίας αποτελούσε διακλάδωση της γραμμής μέχρι το 2011 Το Εξπρές Φιλίας (Τούρκικα: Dostluk Ekspresi), ήταν μια διεθνής υπεραστική σιδηροδρομική γραμμή που τη λειτουργούσαν η TCDD (τουρκικοί σιδηρόδρομοι) και ο ΟΣΕ από τον Ιούλιο του 2005 μέχρι τον Ιανουάριο του 2011 και συνέδεε τον σταθμό Σιρκετσί στην Κωνσταντινούπολη με την Θεσσαλονίκη. Η γραμμή κάποτε συνέχιζε προς το Σβίλενγραντ, ωστόσο από το 2017 τερματικός σταθμός είναι το Ορμένιο.
Ο σιδηροδρομικός άξονας Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο αποτελεί τμήμα του Διευρωπαϊκού Σιδηροδρομικού Δικτύου “C 70/2 Strymonas-Alexandroupolis-Pythion (-Uzunköprü ) -Dikea (-Svilengrad)” όπως αυτό καθορίστηκε στο ANNEX I του EUROPEAN AGREEMENT ON IMPORTANT INTERNATIONAL COMBINED TRANSPORT LINES AND RELATED INSTALLATIONS (AGTC).
Τα βασικά χαρακτηριστικά της σιδηροδρομικής γραμμής είναι η ταχύτητα μελέτης (160χλμ/ώρα), το είδος της γραμμής (διπλή σιδηροδρομική γραμμή ηλεκτροκινούμενη) και η εφαρμογή των προδιαγραφών διαλειτουργικότητας.
Η σκοπιμότητα του έργου
Όπως αναφέρεται στη ΜΠΕ, η σκοπιμότητα της ΣΓ Αλεξανδρούπολη Ορμένιο είναι η αύξηση της εμπορευματικής χωρητικότητας του δικτύου, η βελτίωση της ποιότητας της υποδομής σε μεγάλο τμήμα του άξονα σε όρους ασφαλείας (safety και security) και αποτελεσματικότητας, η αναβάθμιση της σιδηροδρομικής σύνδεσης με Βουλγαρία και Τουρκία, η εξασφάλιση διαλειτουργικότητας του σιδηροδρομικού διαδρόμου και η κατάργηση των ισόπεδων οδικών διελεύσεων. Η σιδηροδρομική σύνδεση Θεσσαλονίκης – Ορμενίου, σε συνδυασμό με το σιδηροδρομικό δίκτυο της Βουλγαρίας και τις συνδέσεις με τα λιμάνια του Μπουργκάς και της Βάρνας, θα αποτελέσει εναλλακτική δίοδο μεταξύ των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας και των λιμένων της Μεσογείου και αναμένεται να ανταγωνιστεί τις θαλάσσιες μεταφορές που διέρχονται από τα στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων.
Η συνολική αναβάθμιση της σιδηροδρομικής σύνδεσης θα βελτιώσει την προσπελασιμότητα της περιοχής και θα ενισχύσει το ρόλο της χώρας ως κόμβο για τις εμπορευματικές, κυρίως, μεταφορές μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου. Σε συνδυασμό με τη σχεδιαζόμενη αναβάθμιση των λιμανιών της βόρειας Ελλάδας (Καβάλα, Αλεξανδρούπολη) και την Εγνατία Οδό, η αναβάθμιση της σιδηροδρομικής σύνδεσης αναμένεται να συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη της περιοχής και της χώρας και στην ανάδειξή της ως κόμβο συνδυασμένων μεταφορών.
Η μείωση του μήκους του άξονα Θεσσαλονίκη – Αλεξανδρούπολη και του χρόνου διαδρομής θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της χωρητικότητας του δικτύου και κατ’ επέκταση της δυνατότητας εξυπηρέτησης αυξημένων εμπορικών ροών και θα συμβάλει στην ανάδειξη των εμπορικών λιμένων της Αλεξανδρούπολης και της Καβάλας (Νέα Καρβάλη). Το συνολικό έργο της αναβαθμισμένης σιδηροδρομικής σύνδεσης Θεσσαλονίκη – Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο αποτελεί στο μεγαλύτερο μέρος του τμήμα του κεντρικού δικτύου (core network) του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών ΤΕΝ-Τ (το τμήμα Πύθιο – Ορμένιο/Svilengrad ανήκει στο εκτεταμένο δίκτυο), όπως παρουσιάζεται και στο χάρτη του παραρτήματος Ι του κανονισμού 1315/2013 της ΕΕ .
Η χάραξη χωρίζεται σε δύο Τμήματα:
Τμήμα 1ο Σ.Σ. Αλεξανδρούπολη – Σ.Σ. Πυθίου όπου λαμβάνεται μέγιστη εφαρμοζόμενη ταχύτητα λειτουργίας V=160km/h με δυνατότητα μείωσης τοπικά έως Vmax=140 km/h.
Τμήμα 2ο Σ.Σ. Πυθίου – Ελληνοβουλγαρικά Σύνορα με μέγιστη εφαρμοζόμενη ταχύτητα λειτουργίας V=160km/h με δυνατότητα μείωσης τοπικά έως Vmax=120 km/h.
Στην γραμμή θα προβλεφθούν θέσεις σύνδεσης με:
Γραμμή σύνδεσης προς Τουρκία.
Γραμμή σύνδεσης προς Βουλγαρία.
Γραμμή νέων και υφιστάμενων βιομηχανικών ζωνών
Στον σχεδιασμό έχει ληφθεί υπόψη η ταυτόχρονη λειτουργία της υφιστάμενης Σ.Γ. κατά την κατασκευή.
Τι θα κατασκευαστεί
Το Έργο, αφορά στην μελέτη και κατασκευή των ακολούθων:
Κατασκευή του συνόλου των έργων υποδομής, όπως χωματουργικές εργασίες, τεχνικά αντιστήριξης, γέφυρες, τεχνικά άνω και κάτω διαβάσεων οδών, τεχνικά προστασίας αγωγών ΔΕΣΦΑ και λοιπών ΟΚΩ, επεκτάσεις υφιστάμενων οχετών, τεχνικά διευθέτησης ρεμάτων, έργων αποχέτευσης – αποστράγγισης και αντιπλημμυρικής προστασίας ΣΓ και οδών κτλ.
Κατασκευή περί τα 126 χλμ. περίπου επιδομής διπλής ΣΓ και 60 χλμ. επιδομής μονής ΣΓ στα τμήματα όπου διατηρείται η υφιστάμενη γραμμή, βελτίωση – προσαρμογή υφιστάμενων σιδηροδρομικών συνδέσεων κτλ.
Υλοποίηση έξι (6) διαλειτουργικών Σ. Σταθμών: Φερρών, Σουφλίου, Πυθίου, Ορεστιάδας, Καστανιών και Ορμενίου και 9 Σ. Στάσεων, εκ των οποίων δυο (Λαγυνών και Αμορίου) θα εξοπλιστούν με διαγώνιους για εξυπηρέτηση διαλειτουργικών συρμών και για την αδιάλειπτη λειτουργία της γραμμής σε περίπτωση ανάγκης. Η μέγιστη απόσταση διαλειτουργικών Σταθμών εντοπίζεται μεταξύ Αλεξανδρούπολης – Φερρών (27.8 km). Στα υπόλοιπα τμήματα η απόσταση μεταξύ διαλειτουργικών σταθμών ή/και στάσεων εξοπλισμένων με διαγώνιους δεν ξεπερνά τα 27.7km.
Κατασκευή 3 μεγάλων γεφυρών (>100m) και 28 μικρών γεφυρών καθώς και 13 κιβωτοειδών οχετών για τη διέλευση της ΣΓ από τα ρέματα με τα οποία διασταυρώνεται. Συνολικά προβλέπεται η κατασκευή 44 μεγάλων τεχνικών συνολικού μήκους 2.236,7m εκ των οποίων το σημαντικότερο τεχνικό έργο είναι η γέφυρα του ποταμού Άρδα με μήκος 637,10m
Αποκατάσταση – βελτίωση των εν λειτουργία Ισόπεδων Διαβάσεων οδών και δημιουργία νέων ΑΔ οδών, όπου απαιτείται.
Ανάπτυξη – αποκατάσταση (όπου θίγεται) του υφιστάμενου παράπλευρου και κάθετου οδικού δικτύου και κατασκευή νέου αν απαιτηθεί νέα χάραξη, κατασκευή υδραυλικών έργων αντιπλημμυρικής προστασίας – αποχέτευσης – αποστράγγισης του συνόλου των σιδηροδρομικών και οδικών έργων. Η νέα 2-πλή Σ.Γ. διασταυρώνει ισόπεδα 38 κάθετες οδούς και ανισόπεδα 18 κάθετες οδούς, εκ των οποίων 6 είναι υφιστάμενες εντός του τμήματος Μάνδρα – Ψαθάδες και 4 είναι με τον Κάθετο Άξονα και δεν απαιτείται επέμβαση οδοποιίας. Επίσης προβλέπεται παράλληλο οδικό δίκτυο συνολικού μήκους 121,582 km.
Κατασκευή έργων περίφραξης της νέας ΣΓ
Κατασκευή σύγχρονου συστήματος αμφίδρομης σηματοδότησης με τηλεδιοίκηση και ETCS επιπέδου 1.
Κατασκευή συστήματος ηλεκτροκίνησης 25kV/50Hz, με τηλεδιοίκηση (SCADA).
Κατασκευή Υποσταθμών Έλξης & σύνδεση με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας του ΑΔΜΗΕ.
Κατασκευή σύγχρονου συστήματος Τηλεπικοινωνιών.
Οι 20+14 στάσεις
Κατά μήκος της ΣΓ αναπτύσσονται 14 υφιστάμενοι Σιδ. Σταθμοί και 20 υφιστάμενες Σιδ. Στάσεις (σ.σ αναφέρεται ως ένας ο ΣΣ Λιμένος Αλεξανδρούπολης & ΚΣΣ Αλεξανδρούπολης) : Τμήμα «Αλεξανδρούπολη – Διδυμότειχο»:
1α. ΣΣ Λιμένος Αλεξανδρούπολης, 1β. ΚΣΣ Αλεξανδρούπολης, 2. ΣΣ Φερών, 3. ΣΣτ Πόρου, 4. ΣΣτ Βρυσούλα, 5. ΣΣ Πέπλου, 6. ΣΣ Τυχερού, 7. ΣΣτ Φυλακτό, 8. ΣΣ Λαγυνών, 9. ΣΣτ Λυκόφωτος, 10. ΣΣτ Κορνοφωληάς, 11. ΣΣ Σουφλίου, 12. ΣΣτ Μάνδρας, 13. ΣΣ Λαβάρων, 14. ΣΣτ Αμορίου, 15. ΣΣτ Ν. Ψαθάδων.
Τμήμα «Διδυμότειχο – Ορμένιο»: 16. ΣΣ Διδυμοτείχου, Σιδηροδρομική Γραμμή Αλεξανδρούπολη-Ορμένιο, 17. ΣΣτ Πραγγίου, 18. ΣΣτ Πετράδων, 19. ΣΣ Πυθίου, 20. ΣΣτ Πυθίου, 21. ΣΣτ Ρηγίου, 22. ΣΣτ Σοφικού, 23. ΣΣτ Θουρίου, 24. ΣΣ Χειμώνιου, 25. ΣΣ Ν. Ορεστιάδας, 26. ΣΣτ Σάκκου, 27. ΣΣτ Καβύλλης, 28. ΣΣ Ν. Βύσσας, 29. ΣΣτ Καστανιές, 30. ΣΣτ Μαρασίων, 31. ΣΣτ Δίλοφου, 32. ΣΣ Δικαίων, 33. ΣΣτ Πτέλεας, 34. ΣΣ Ορμένιου.
Σημειώνεται ότι οι υφιστάμενες στάσεις Μάνδρας, Αμορίου και Ψαθάδων και ο ΣΣ Λαβάρων έχουν ανακατασκευαστεί πλήρως πρόσφατα από τον ΟΣΕ στο πλαίσιο υλοποίησης της νέας παραλλαγής «Μάνδρα – Ψαθάδες», λόγω αναβάθμισης από την Εγνατία Οδό ΑΕ του κάθετου οδικού άξονα «Αρδάνιο – Ορμένιο» (ΕΟ 51). Υπάρχουν 87 υφιστάμενες ισόπεδες διαβάσεις εκ των οποίων οι 3 ΙΔ είναι για πεζούς και ζώα, οι 47 είναι μερικώς φυλασσόμενες με ΑΣΙΔ, 37 ΙΔ είναι αφύλακτες με ΑΣΙΔ. Υπάρχουν 70 υφιστάμενες γέφυρες και πλήθος μικρών τεχνικών. Η υφιστάμενη χάραξη απαρτίζεται από 260 καμπύλες ακτίνας από R=283μ της μικρότερης και R=250.000μ της μεγαλύτερης. Η μέγιστη μηκοτομική κλίση είναι 15,2‰.
Επιμέρους έργα
Σχετικά με τα επιμέρους τεχνικά έργα, προβλέπονται τα εξής:
Παράπλευρο οδικό δίκτυο συνολικού μήκους 121,582 km.,
6 διαλειτουργικοί Σ. Σταθμοί: Φερρών, Σουφλίου, Πυθίου, Ορεστιάδας, Καστανιών και Ορμενίου και 9 Σ. Στάσεις (Πέπλου, Λαγυνών, Λυκόφωτος, Λαβάρων, Αμορίου, Διδυμοτείχου, Αμορίου, Χειμωνίου, Δικαίων) εκ των οποίων δυο (Λαγυνών και Αμορίου) θα εξοπλιστούν με διαγώνιους για εξυπηρέτηση διαλειτουργικών συρμών και για την αδιάλειπτη λειτουργία της γραμμής σε περίπτωση ανάγκης,
44 μεγάλα τεχνικά συνολικού μήκους 2.236,7m εκ των οποίων το σημαντικότερο τεχνικό έργο είναι η γέφυρα του ποταμού Άρδα με μήκος 637,10m.
Η νέα διπλή Σ.Γ. διασταυρώνει ισόπεδα 38 κάθετες οδούς και ανισόπεδα 18 κάθετες οδούς, εκ των οποίων 6 είναι υφιστάμενες εντός του τμήματος Μάνδρα – Ψαθάδες και 4 είναι με τον Κάθετο Άξονα και δεν απαιτείται επέμβαση οδοποιίας. Το εύρος κατάληψης του έργου εκτιμάται σε 4.000 στρέμματα.
