Στις 20 Νοεμβρίου του 1989, Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), σε Γενική Συνέλευση του, υιοθέτησε και υπέγραψε τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Έκτοτε έως σήμερα, γιορτάζουμε κάθε χρόνο, την επέτειο για την Παγκόσμια Ημέρα των Δικαιωμάτων του Παιδιού, μια ημέρα αφιερωμένη σε όλα τα παιδιά του κόσμου.
Η παραπάνω Σύμβαση αποτελεί τον πρώτο παγκόσμιο νομικά δεσμευτικό χάρτη σύμφωνα με τον οποίο, τα παιδιά σε όλο τον κόσμο, είναι απαραίτητο να απολαμβάνουν τα δικαιώματα εκείνα, που τους εξασφαλίζουν τις στοιχειώδης αρχές για μια ζωή γεμάτη υγεία και ευημερία. Η σύμβαση έχει επικυρωθεί από όλες τις χώρες του κόσμου με μοναδικές εξαιρέσεις τις HΠΑ, το Νότιο Σουδάν και τη Σομαλία. Στην Ελλάδα επικυρώθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1992.
H Σύμβαση αυτή αναγνωρίζει ότι το παιδί σε ηλικία 18 ετών και κάτω, χρειάζεται ειδική φροντίδα και προστασία λόγω της φυσικής και διανοητικής του ανωριμότητας, πράγμα που πριν την υπογραφή της, δεν θεωρούταν αυτονόητο.
Η Χάρτα των Δικαιωμάτων του Παιδιού
- Δικαιούμαι να έρθω στη ζωή. Δικαιούμαι να υπάρξω.
- Δικαιούμαι να ζήσω σε έναν κόσμο που σέβεται και προστατεύει το φυσικό περιβάλλον.
- Δικαιούμαι να έχω ελεύθερη πρόσβαση στο μαγικό κόσμο της γνώσης.
- Δικαιούμαι να έχω ελεύθερο χρόνο και χώρο για να παίζω.
- Δικαιούμαι να μάθω τι είναι καλό για την ψυχική και τη σωματική μου υγεία.
- Δικαιούμαι να περνάω αρκετό χρόνο με τους γονείς μου.
- Δικαιούμαι να ζήσω με αθωότητα και ανεμελιά τα παιδικά μου χρόνια.
- Δικαιούμαι να ζήσω σε μια κοινωνία που προστατεύει τα προσωπικά δεδομένα.
- Δικαιούμαι έναν κόσμο ανθρώπινο, δίκαιο και ειρηνικό. Έναν κόσμο στον οποίο θα μεγαλώσω αύριο τα δικά μου παιδιά.
Σήμερα, 30 χρόνια μετά την υιοθέτηση της Σύμβασης έχουν σημειωθεί εντυπωσιακές πρόοδοι. Παρόλα αυτά, εκατομμύρια ακόμη παιδιά στον πλανήτη εξακολουθούν να ζουν κάτω από απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης. Ζουν και παλεύουν να επιβιώσουν καθημερινά μέσα σε καταστάσεις φτώχειας, πείνας και ασθενειών. Τα αθώα παιδικά τους μάτια και η αγνή ψυχή τους, γίνονται συχνά μάρτυρες σκηνών πόλεμου, προσφυγιάς και μετανάστευσης. Υφίστανται διάφορες μορφές βίας και εκμετάλλευσης στο σπίτι, στο σχολείο, στην κοινωνία και δεν είναι λίγες οι φορές που γίνονται θύματα αυτού που έχει επικρατήσει να αποκαλείται «Διαφορετικότητα».
Η παγκόσμια αυτή μέρα, έρχεται να μας διδάξει πως οφείλουμε να αγαπάμε, να σεβόμαστε και να προστατεύουμε τα παιδιά, πασχίζοντας να δημιουργήσουμε έναν καλύτερο κόσμο για αυτά. Γιατί τα παιδιά είναι η ελπίδα και το μέλλον για ένα αύριο!
Την ώρα όμως που διαβάζουμε τα διεθνή κείμενα για την προστασία του, εκατομμύρια παιδιά σε κάθε γωνιά του πλανήτη υποφέρουν από φτώχεια, ακρωτηριάζονται σε πολέμους, μένουν ορφανά, πεθαίνουν από ασθένειες όπως το AIDS, και στερούνται της στοιχειώδους σχολικής εκπαίδευσης. «Για ποια δικαιώματα λοιπόν μιλάμε», θα αναρωτηθούν πολλοί.
Ο κάθε γονιός αλλά και το κάθε κράτος είναι υποχρεωμένοι να κάνουν το καλύτερο δυνατό για να μεγαλώσει σωστά ένα παιδί. Σε μία κοινωνία που θα έχει δικαιώματα και δε θα καταπατούνται από τις υπάρχουσες συνθήκες
Ορισμένα από τα δικαιώματα του παιδιού:
• Όλα τα παιδιά είναι ίσα και πρέπει να προστατεύονται από διακρίσεις λόγω φυλής, χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, καταγωγής, πεποιθήσεων, νομικής κατάστασης των ίδιων ή μελών της οικογένειάς τους.
• Το συμφέρον του παιδιού πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε όλες τις αποφάσεις που το αφορούν.
• Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην ταυτότητα, δηλαδή σε ένα όνομα, επώνυμο και ιθαγένεια.
• Τα παιδιά πρέπει να μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον που τους παρέχει τα αναγκαία υλικά αγαθά (στέγη, ρούχα, τροφή) και διασφαλίζει τη σωματική, νοητική, συναισθηματική και κοινωνική τους ανάπτυξη.
• Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να μην αποχωρίζονται από τους γονείς τους, εκτός αν αυτό γίνεται με κοινή απόφαση των γονέων ή ύστερα από απόφαση της Πολιτείας, επειδή οι γονείς τα παραμελούν ή τα κακομεταχειρίζονται.
• Όλα τα παιδιά, ανάλογα με την ηλικία και την ωριμότητά τους, έχουν δικαίωμα να εκφράζουν τη γνώμη και τις απόψεις τους σε θέματα που τα αφορούν. Οι ενήλικες πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη τους πριν πάρουν αποφάσεις γι’ αυτά.
• Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να εκφράζουν τις θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις τους.
• Κανείς δεν μπορεί να επεμβαίνει αυθαίρετα στην ιδιωτική ζωή των παιδιών, στην οικογένεια, την κατοικία ή την αλληλογραφία τους, ούτε να προσβάλλει την τιμή και την υπόληψή τους.
• Τα παιδιά έχουν δικαίωμα πρόσβασης στα μέσα ενημέρωσης (εφημερίδες, ραδιόφωνο, τηλεόραση, ηλεκτρονικά μέσα) αλλά πρέπει και να προστατεύονται από τις αρνητικές επιδράσεις τους.
• Τα παιδιά έχουν δικαίωμα προστασίας από κάθε μορφής κακομεταχείριση: βία, παραμέληση, κακοποίηση (σωματική, λεκτική, ψυχολογική, σεξουαλική) και εκμετάλλευση, μέσα και έξω από την οικογένεια.
• Τα παιδιά που προέρχονται από ξένη χώρα έχουν δικαίωμα φροντίδας και προστασίας.
• Τα παιδιά με ειδικές ανάγκες έχουν δικαίωμα στη δωρεάν ειδική φροντίδα, εκπαίδευση και επιμόρφωση, ώστε να απολαμβάνουν ισότιμη και αξιοπρεπή ζωή.
• Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην ιατρική περίθαλψη και φροντίδα, τους εμβολιασμούς, τη νοσηλεία, κ.λπ.
